19 mei 2006

VADER DAG

1. Hoe langer je wegblijft, hoe vaker je er bent. Daarnet in de boekhandel ook weer. Je vader ik heb hem gezien bij de bezetting op de vlucht naar Frankrijk. In Poperinge gingen onze wegen uiteen. De man die het zei zocht de Belijdenissen van Augustinus. Hij ging door met een flinterdun werkje over Plotinus en het Ene. Ik zocht er Capote. Ze hadden hem niet. Ik vertrok met Heller. Cultboeken lees ik twintig jaar na de hype. De Da Vinci Code van Dan Brown is een hype. Kardinaal Arinze roept alle gelovigen op om het boek te boycotten en de verfilming ervan te doen verbieden. Volgens de leider van de Vaticaanse Congregatie voor Goddelijke Eredienst is het boek blasfemisch en schendt het de rechten van de gelovigen.


2. De rechten van de gelovigen. Vierhonderd en zes jaar geleden belandde Giordano Bruno op de brandstapel in Rome. Eerst hadden ze hem acht jaar in de kerkers van hun Heilige Inquisitie laten wegkwijnen. Giordano had als priester heel Europa rondgereisd. Een Venetiaans edelman had hem naar de Dogenstad gelokt om door hem onderwezen te worden in de zwarte kunst. Hierin teleurgesteld had hij Bruno verraden aan de Inquisitie. Giordano Bruno zag de hele natuur als één organisme waarvan de delen weer gehelen zijn. Zoals de natuur afdaalt van het grootste tot in het kleinste, zo moet de filosoof dezelfde weg afleggen met behulp van zijn rede. De grote samenhang zal hem dan duidelijk worden. Over wijzen als Bruno had ik het met jou willen hebben. De voornaamste werken van Bruno zijn geschreven in dialoogvorm en hebben naar het schijnt een grote literaire waarde. Zijn invloed op latere filosofen is groot met name op Leibniz, Spinoza en, Schelling. Heb je wat van hem gelezen? Ik vind er niks van terug in je boeken. Te ketters?

3. In encyclopedieën zit Bruno Giordano, doopnaam Filippo, geklemd tussen Brouwer, Luitzen Egbertus Jan Nederlands wiskundige grondlegger van de topologie en van de intuïtionistische wiskunde en Brunschvicq Léon, Frans filosoof die elke openbaringsgodsdienst verwerpt en de rede zelf aanwijst als de grond van de werkelijkheid. Brunschvicq, geboren in 1869 en gestorven in 1944 ik vertel je niet hoe. Jij had geluk. Je vluchtte naar Paimpol. Voor zover ik in de boekhandel vandaag verneem langs Poperinge dus.

4. Ik wist niet dat je rookte. Gezien bij het bekijken van die oude familiefilms waarop je Hitler parodieert. Ik bekijk ze nu en dan op mijn laptop in zwartwit. Heel even doe je gek, dan ben je weer weg. Het zijn de enige bewegende beelden die ik van je heb. Je knipoogt, er is geen klank, je stem ken ik niet. Je oogt als een acteur uit de jaren vijftig. Het haar achterover in de gel. Je bent niet om aan te zien zo stijf in het pak. Kon het echt niet wat sportiever?

5. Dat je rookt valt me tegen. Twee vrienden heb ik vorig jaar zien doodgaan aan wat er op hun pakjes stond. Na hun bezoek smaakten de Conférenceperen in huis naar as. Nee, dat je rookt valt me tegen.

Uit 'Vader Dag'. Brievenroman. Copyright Stef Vancaeneghem.