26 mei 2006

VADER DAG

11. Stéphane Mallarmé. Mal armé? Ongewapend tegen het leven zonder jou. Ik schrijf je deze brieven als scharnieren overheen vijf generaties. Mallarmé als je het mij vraagt ( je vraagt me nooit wat, vaders vragen hun kinderen altijd van alles, jij nooit) : gonflé, soufflé au fromage. Gezwollen gezwel.

12. Het vlees is wrang, helaas! En ik las alle boeken.
Weg! Ver weg! Ik zie vogels hun vervoering zoeken.
Tussen het onbekend schuim en de hemelboog!
Niets, noch de oude tuinen spiegelend in het oog
Weerhoudt dit hart ervan om traag in zee te zinken
O nachten, noch de lamp met haar verlaten blinken
Op ’t lege blad dat door de blankheid wordt behoed
Noch ook de jonge moeder die haar kindje voedt.
Ik wil vertrekken! Steamer, laat uw masthout deinen
En licht het anker naar exotische domeinen!


'Zeebries'. Stéphane Mallarmé.


13. Wat moet je in 1923 op die steamer naar Buenos Aires, de SS Zeelandia? Ik heb je reisverhaal daarover voor me liggen. ‘Naar en in Zuid-Amerika’. Uitgegeven door Boekdrukkerij Goebeert.

‘Na 23 dagen waterreis komt de kust van Brazilië in ’t zicht en rijst Pernambouco als uit de golven op. In de omliggende waters van deze groote Brazilaansche haven verblijven de haaien. Door de bewoners der kust wordt er duchtig jacht op gemaakt. Uit de ruggraat van die vreeselijke dieren worden allerschoonste en merkwaardige wandelstokken gemaakt. Deze worden zeer duur verkocht, zoodat de koene visschers er een goeden stuiver aan verdienen. De strijd tegen stormweders is van weinig beteekenis tegenover den strijd tegen een kudde haaien, welke vaak met woest geweld hun bootje aanvallen. Onder alle visschen is de haai de gevaarlijkste. Zijn muil staat sterk naar onder, zoodat hij zich om zijn prooi te happen op den rug legt. De haaien die de zee rond Pernambouco onveilig maken, tellen onder de wreedste. Door onvoorzichtigheid kwamen dan ook velen reeds om het leven. Een visscher welke, om een voetbad te nemen, het waagde beide beenen in zee te laten hangen, werd deze in eens afgebeten. Een man welke aan wal werkte viel door onvoorzichtigheid in het water. Pas was hij naar onder verdwenen of reeds kwam een groote vlek bloed toonen wat er gebeurd was. Erger nog: in het heldere water kon men de zeemonsters hun prooi zien verminken en verscheuren op verschrikkende wijze. Het hooren van dergelijke verhalen doet me naar verder reizen verlangen’.

14. Mij doen die reisnotities vooral verlangen naar vertellingen van jou, ’s avonds naast mijn bed. Maar nee, je liet me stikken met Bob Morane. Waaraan stierf dat kindje trouwens? Je laat me er het raden naar.

‘Enige uren voor we Montevideo bereikten, had er aan boord een sterfgeval plaats. In de nacht stierf een kindje in het hospitaal van ons schip. Daar binnen de vierentwintig uren het land zou bereikt zijn, werd het lichaampje niet in zee gelaten. Het was vreemd tegenover de wreede smart der treurende moeder de onverschilligheid van de zeelieden te zien.’

Oh wat leeze ik je gaarne, vader!
Ik wil dichter bij jou zijn
Ik wil al je avonturen hooren.

15. Een Bekende Vlaming maakt waterzooi in een tent op de markt. Ik wandel rond de tent met je achterkleinzoon. Aan de obelisk belooft iemand me een foto van jou, als student in Leuven. Plots opgedoken in oude papieren bij een verhuizing. Student? Leuven? Blijkens je muts op de foto zat je bij het Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond, beweert de eerlijke vinder van mijn papieren papa. Het KVHV. Ik had het kunnen raden. De taele is het hele volk. Er was zo te lezen nog werk aan de taele.
‘Door onvoorzichtheid kwamen dan ook reeds velen om het leven’, schrijf je. Wie? Wat? Haaien? Mensen? Haaien als mensen, mensen als haaien?

Ik weet nu zeker dat papa (!) Hemingway zijn Oude Man van jou plagieerde. Als oorlogscorrespondent heeft hij bij de bevrijding van Parijs langs de Seinekaaien je reisboek tweedehands gekocht, dan in het Ritz bij een fles Château Petrus 1923 gekraakt, daarop van al je bloeddorstige haaien één grote zwaardvis gemaakt. Zo is het gegaan. Zeker weten, papa. Zal ik zijn erven een proces aandoen? Zal ik je eindelijk als auteur in ere en rechte doen herstellen? Als de Bruce Chatwin avant la lettre der Vlaemsche Ardennen?

Ik moet je wel waarschuwen. Om de auteursrechten hoeven jij en ik het niet te doen. Enige schrijfhonoraria zijn aan ons niet besteed in de familie. Ik lees je daartoe voor uit het jongste overzicht van mijn uitgever.

Reguliere verkoop: 1.
Speciale verkopen: 89.
Totaal honorarium: 24,57 euro.
Restant te betalen, min verrekend voorschot: 0,54 euro.
Zo u vragen of opmerkingen hebt, kan u steeds contact met ons opnemen.

16. ‘Tot verfrissching zijn in de spijshuizen reusachtige ventilatoren aangebracht, waarvan de vleugels soms wel de schroef van een vliegmachien lijken. Dergelijke windmakers zijn er hoogst noodig, want in Buenos-Aires is het in den Zomer zeer heet: de thermometer stijgt er in de schaduw soms tot 40°…denk maar wat het dan in de zon moet zijn. Om in zulke temperaturen het bier te bewaren, wordt er veel alkool in gedaan. Bij sterfgeval wordt het lijk denzelfden dag van het overlijden ter aarde besteld.’

Misschien moet ik zelf voortaan ook een ietsepietsje meer naar dat grote inlevingsvermogen van jou toeschrijven. Die toestand met dat dode kindje: sterk. En dat die visser nog goed wegkomt met alleen zijn beide benen eraf in die heldere wateren.

Schrijven is als een ijsberg beweerde je afschrijver Hemingway. Het belangrijkste blijft onder water. Dag daddy. Ik rij naar de Makro om een K-Way. Morgen met vrienden naar de autowijding van Kerselare. Zonder auto weliswaar.

Uit 'Vader Dag'. Brievenroman. Copyright Stef Vancaeneghem