05 april 2007

STERRENKIJKER

7.

Als een Carmen van Bizet die de toreador meteen zo hard in zijn ballen gaat knijpen, dat hij nog liever de stier had gespeeld, pronkt Katrien Devos, alias de meid Emilie, die week in Humo naast Dees. Op de achtergrond herken ik de kouter aan de Sint-Hermeshoeve, waar de Fiertelopnames voor 'De Schietspoeldynastie’ maar bleven aanslepen.

Naast Katrien Devos oogt Kenneth De Backer, alias Dees, als een volbloed een etterje. Dunne vlinderdas. Vreselijk bescheten pied-de-poulepakje. Het haar in de bles, onder brede vettige strepen Brylcream. Ziet-eens-de-flin-ke-propere-jongen-van-zijn-mama. ‘De Schietspoeldynastie’ staat geprogrammeerd op de laatste zondagavond van oktober’89. Een dag die ik nu uit de kalender niet meer wegscheuren kan.

Volgens de kolommenbrede titel van Knack belooft de prent ons een stemmingsbeeld van ‘Droeve tijden in Ronse.’ Leuk en grappig wordt het dus al zeker niet.

‘De jonge Dees komt als zoon van een textielbaron in contact met de fabrieksarbeiders. Wanneer hij de korte voor de lange broek ruilt, heeft hij gekozen voor de kant van het voetvolk. Een interessante Vlaamse produktie over de ondergang van de textielbaronnen. Boeiend en echt gebeurd.’

Deze oprechte inleving in mijn verhaal door De Volksmacht, orgaan van de Christelijke Arbeidersbeweging, is dan misschien een zeer welgekomen opsteker, niets kan mijn hoge plankenkoorts nu nog breken.

De montage die ik van de beelden gezien heb bij Promofilm en het eindresultaat op de visie van de omroep, hebben me finaal en onomkeerbaar duidelijk gemaakt dat je met één ei nu eenmaal geen omelet bakt voor een hele stad. Zelfs al krijg je daarvoor dan de beste kok en de beste bediening.

Regisseur Marc Lybaert, de pleiade topacteurs, allemaal hebben ze er het beste van… gebakken. Maar het blijft een flutomeletje van twee keer niks. En ik ben het ei. Zondag breekt mijn schelp. Dan ga ik als een Calimero op mijn bek. Zeker weten. Ik zie grootvader zo al grijnzen, bovenop de Hogerlucht. Dikke bult.

Onder de ogenschijnlijk vleiende titel ‘Een sfeervolle roman verzekert niet steeds een goede televisiefilm’ geeft de gretig gelezen televisiecriticus Hugo Meert in 'Het Laatste Nieuws' de toon aan. De lovende woorden over de roman kunnen de pil om de gemiste filkmkans niet vergulden.

Hugo Meert: ‘Met dit tv-drama wordt op een ongelukkige manier het bewijs geleverd dat niet elke (behoorlijke of goede) roman automatisch tot een goed televisieprodukt leidt. In dit geval zijn de redenen zeer goed aanwijsbaar en was de mislukking dus haast voorspelbaar.’

‘Zonde van Nini is voor alles een sfeerboek. Het hoofdpersonage neemt waar en interpreteert wat rondom hem gebeurt. De auteur, zelf een Ronsenaar en dus gevoelsmatig erg betrokken bij de gebeurtenissen, gebruikt deze waarnemingen om thema’s als wisselende sociaal-culturele patronen, de Frans-Vlaamse (wan)verhoudingen, de voor de arbeiders rampzalige gevolgen van verkeerde beleidsbeslissingen in een familiebedrijf én de ondergang van een textielimperium op de korrel te nemen. Het engagement van de auteur in de materie vormt de basis van de aantrekkelijkheid van de roman, die dan ook een sterk documentair karakter krijgt.’

‘Wil men een dergelijke thematiek naar de kijker brengen, dan kiest men best voor een gevoelsgeladen documentaire eerder dan voor een film. In dat laatste medium staat immers het drama, het verhaal zeg maar, vooraan.’

‘Precies dat broodnodige ontbreekt in De Schietspoeldynastie. Men heeft vooral aandacht besteed aan de waarachtigheid van het beeld, waarin men overigens goed geslaagd is. Sfeer genoeg, maar spanning nul. De boodschap ligt er vingerdik op, maar daar heeft de televisiekijker die een speelfilm verwacht, weinig boodschap aan.’

Voor Dees en zijn vriend Cé (Kenneth De Backer en Alexander Devriendt) komt er van Huib De Jonghe in 'Het Nieuwsblad' dat weekend wel nog een heel mooi complimentje. Tegenover Hugo Van den Berghe, Gilda De Bal, Ann Petersen, Dora Van der Groen, Bert André, Vic Moeremans en de andere grote kanonnen uit de theater-en filmwereld, gaan de twee kereltjes zo te lezen verre van af.

Huib De Jonghe: ‘Het meest overtuigend zijn de twee jongens: Kenneth De Backer als de rijke knaap Dees, die altijd wat afwezig maar afgunstig opkijkt naar het vrije leven van de volksjongen Cé, vlot gespeeld door Alexander Devriendt’.

Ook Gilda De Bal krijgt van Huid De Jonghe een lovende vermelding.

‘Ze maakt van de moeder een van die levensechte personages, zoals die in het financieel-rijke Vlaamse leven een rol speelden.’

De film bekijk ik zelf thuis. Er volgt een stortbui telefoons. Enthousiasme van de harde kern. Geruststellende schouderklopjes van kennissen. Sussende woorden van de familie. Een boek is een boek. Film is film. Ha bon.

Ik nok af bij Orphale Crucke, burgemeester van het stadje der baronnen. Het is deze keer lang zo leuk niet als die nacht toen Hugo en Veerle Claus, Remco Campert, Guido Lauwaert en Simon Korteweg hier op deze gezellige stek hun legendarisch feestje bouwden na Claus’ Suite Flamande en ik me daarbij vergaapte aan het gigantisch en hilarisch improviseringsvermogen van Pjeeroo Roobjee.

Deze keer hoor ik echter vooral fijne, juiste woorden van mijn vriend en zijn immer serene lieve levensgezellin die samen unisono de schone schijn in het algemeen en van televisie in het bijzonder zoals steeds perfect weten te relativeren. Het zijn exact deze sterkende woorden die ik nu horen wil. Die mijn eenzaamheid kunnen stelpen, verhelpen. Dees die naar Cé luistert. Zoals Dees radeloos naar zijn boezemvriend Martial zal luisteren, later.

Rudy Vandaele, alias Dwarskijker, raak als steeds, twee dagen later in Humo:

‘Waarschijnlijk wou ‘De Schietspoeldynastie’ bij gebrek aan conflict op sfeer drijven, naar het voorbeeld van het onvolprezen ‘Heimat’, maar wie naar sfeer snakte kon zondagavond beter een wijle uit het raam staren…’

‘Een titel als De Schietspoeldynastie impliceert epische armslag: je denkt aan leven, liefde, rampspoed, geluk, ziekte, familieleven en dood. De Schietspoeldynastie die in de reeks Made in Vlaanderen werd opengeklapt leidde een bijkans rimpelloos bestaan; méér ellende dan een paar verzoenlijke conflictjes die al bij al in de beste families voorkomen, werd ons niet gegund.’

Ik denk zelf vooral aan rampspoed.

'De Schietspoeldynastie' wordt bekeken door 866.000 kijkers. De film krijgt een waarderingscijfer van 73 percent. Volgens de mensen van de dienst Drama, zo verzekeren ze me toch, is dat meer dan behoorlijk. ‘De Schietspoeldynastie’ prijkt in de top twintig van de kijkcijfers na ‘Gaston en Leo’, ‘Klasgenoten’ met Eddy Wally, ‘Het Rad van Fortuin,’ ‘Tien om te Zien,’ ‘De Honeymoonquiz,’ de ‘Nu of Nooit Show’ en de Rode Duivels tegen Luxemburg.

Op maandagochtend tank ik geld uit de muur op de Plaats in Ronse. Voor mij staat een kennis uit het lokale amateurtheater die figureerde in de film. Kwam helaas nauwelijks in beeld, kan ik het helpen. Hij ziet me, wendt het hoofd af, weg.

Dit zijn pas écht de 'leuke' momenten van (h)erkenning bij het schrijven. Ik klap dit hele Made in Vlaanderen-gedoe weer dicht, begin aan een nieuwe roman. Ver van de camera.

‘Sterrenkijker.’ Copyright Stef Vancaeneghem.