12 maart 2009

BEAU MONDE

MARIA VAN WITTENTAK WOONT NU IN HOLLAND
WIE HAAR EENS WIL ZIEN MOET NAAR MECHELEN


In Mechelen is een zeldzaam eikenhouten votiefpaneel uit 1638 opgedoken. Uit dankbaarheid geschonken aan Maria ‘in een of ander bedevaartsoord.’ Er wordt niet bij gezegd uit dankbaarheid voor wèlke gunst precies...en van welke charmante prins. Over de prinses die vanuit haar ivoren kasteeltoren het paneel bestelde, blijkt daarentegen wel een en ander bekend.

Intensief onderzoek van een Amsterdamse professor (met een naam voor een sketch van wijlen Toon Hermans), toont aan dat het hier gaat om Onze Lieve Vrouw van Wittentak in gezelschap van een stukje beau monde van Ronse. Die had toen - op panelen en kerkstoelen - nog een knie voor bij de vertegenwoordigers van God op aarde. (Tegenwoordig is dat meer het geval voor ex-geëxcommuniceerde negationistische monseigneurs).

Op de achtergrond staat een achthoekige kapel in aanbouw. Die zou in 1639 af zijn en in 1889 vervangen worden door de huidige neogotische. Mèt navenante privileges voor de donerende familie Cambier, wiens nazaten er uitzonderlijk mogen trouwen.

Links van de boom zie je Ronse met de torens van Sint-Hermes en de oude Sint-Martinus, tegenwoordig garagebox. Van de siliconespuit op de Klijpe wat verderop westwaarts is, gelukkig voor de kwaliteit van het kunstwerk, nog geen sprake.

De afgebeelde proetmadam die Maria en haar Kindje Jezus bijna van hun witten tak uit de boom bidt, is Ernestine Yolande, prinses de Ligne (1594-1668). Zij financiert de kapel. Ze heeft daar alle middelen toe. Ze is in 1638 de vrome zwarte weduwe geworden van graaf Jan VIII van Nassau-Siegen, baron van Ronse.

Voor de Gentse artiest Antoon van den Heuvel (ca 1600-1677) poseert Ernestine zeer mediageil, als een Lady Di avant-la-lettre, met haar dochters Clara Marie en Ernestine Charlotte. Zo te zien twee bescheten engelkens van ettertjes uit het Heilige Huisje de Ligne. En gelukkig gedoopt. Dus voorbestemd voor ’t Allerhoogste. Het voorgeborchte der hel zal hen bespaard worden. Die is voorbestemd voor de Ronsese babiekes ocharme die niet tijdig met wijwater konden worden besprenkeld.

‘Het gaat hier om een uniek stuk uit de kringen van de hoogste adel, van grote historische betekenis voor de stad Ronse en de Vlaamse religieuze volkscultuur’, zo peroreren connoisseurs die het weten kunnen over de van origine Ronsese vondst.

Het zal wel zijn. Maar dus wél in privébezit van een Hollander en we kènnen de zakenflair van Hollanders, via hun banken vooral. Voor de stadskas zal het portret van Ernestine en haar Hogere Relaties dus allicht te hoog gegrepen zijn. Tenzij de Belgische staat een overnamebod doet.

Als we als Ronsenaars in afwachting onze teerbeminde Heilige Maagd en die sp(r)ookjesprinses Ernestine met het witte kapje en haar kroost willen zien op doek, moeten we helemaal naar de Mechelse expo 'De hemel in Tegenlicht.' Die gaat op 21 maart van start gaat in Lamot in Mechelen. Lamot, was dat geen brouwer? Volksdevotie. Adel. Bier. Flandre Profonde. Helemaal. Alleen de Leekies ontbreken. Heilige Maria van Wittentak, bid voor Ronse.