15 november 2012

DE STADSTUIN

DA VINCI IN RONSE

Veertig jaar geleden zag Serge Crucke enorme kansen liggen rond de oude Sint-Martenskerk: een aangenaam winkel-wandelcentrum in het verkeersluwe oude hart van de stad. Het was buiten een paar cafébazen en verontruste handelaars ter plekke gerekend. Die organiseerden hun verzet tegen de plannen rond de slogan:‘Zonder autauts, gien kalanten’.

Het Marktje evolueerde bijgevolg naar een oase van spookcafé’s met als veelzeggend symbool voor deze neergang de vandaag lege Memlinck. Ooit tempel van generaties spijbelende kerkgangers die bedankten voor de vurige preken van onderpaster Marchand.

Alleen de allersterkste horecazaken overleefden de vlucht van ‘de kalanten’ naar de inmiddels gerenoveerde Markt en Guissetplein. Het verzet van het Marktje werkte compleet contraproductief. Niemand durfde decennia lang ook maar één steen openbreken op het marktje. Van miserie werden er dan maar grauwe betonblokken gestrooid rond geschilderd gazon.

De Oude Sint-Martinus werd deels afgebroken voor meer parkeerruimte. Op vraag van deken Tjoen en onder impuls van Fierteldrager Wim Vandevelde werd een werkgroep opgericht om de Oude Kerk van de totale ondergang te redden en er een zinvolle bestemming aan te geven. Het dient gezegd dat ook Albert De Cordier dat ooit al eens geprobeerd had. Zo goed en zo kwaad als het kon, werd de achterkant toen wat opgelapt. Armand Demeulemeester mocht er zelfs een keer zijn meesterlijke Genesis in exposeren. Echter niet te lang... vanwege instortingsgevaar en algehele nattigheid. Van het gebouw welteverstaan.

De nieuwe werkgroep vergaderde vele malen en trok naar het stadhuis voor een presentatie van de mogelijkheden. Helaas. Dezelfde politici die in verkiezingstijd gretig moskeeën bezoeken, toonden totaal geen interesse voor de redding van het prachtige oude kerkje. Ze lieten de werkgroep, deken incluis eerst een uurtje zitten schilderen op een bankske. De notabelen dienden namelijk eerst uitgebreid te lunchen in Villa Carpentier (ook erfgoed nietwaar) met de - inmiddels failliete - mooipraters van Hollanders die onze Ronsese Stadstuin een keer ‘ aardich souden folpoten met eichentijdse woonmodulaatsies’.

Voor de rest nog vragen bij de presentatie van het oude kerkje nee? Ook de schepen van Fiertelzaken geen vragen?

Oorverdovende stilte. Verveeld gegeeuw. Geen geld. En geen goesting. Zeker niet vanuit de hoek van de rabiate papenvreters rond de tafel die dergelijke ouwe kerken het liefst afgesmeten weten voor meer parking.

‘Da Vinci, da klinkt toch ook mooi erfgoedachtig?'
'En da brengt tenminste geld op bij elke parkeerboete'
'Kijk, ge staat met uwen oto op de foto'.


De werkgroep zwermde uiteen. Elkeen trok naar zijn nieuwe of oude bezigheden. Initiatiefnemer Wim Vandevelde werd dan maar zelf politieker. De deken restaureerde het koor van de Grote Kerk .

(Op een mooie zomerdag wou hij me de coffre- fort met die kerkschatten erin eens laten zien. Helaas kreeg hij de koffer niet open, ook niet met zijn cutter. De restaurateurs waren iets te gul geweest met hun verf. De deken toonde me dan maar een geheime ruimte achter de nis van Hermes: waar volgens wijlen Albert Cambier ooit iemand nog in den duik zou gewoond hebben. Si non e vero e ben trovatto.)

Werkgroeplid Anne-Françoise Morel doctoreerde van haar kant briljant verder in Londense erfgoedmateries. Milo Vandriessche maakte inmiddels de mooiste Fiertelfilm ooit: nu verkrijgbaar op de dienst toerisme.

Vandaag snelt de wereld van het privé-ondernemerschap de verlamming van politiek en ambtelijke traagheid voorbij. Met een goed gestoffeerde Peter Pan-boekhandel in het voormalig fitness-center van Pierre Carteus. Met een kunstenaarscollectief naast de Brouwerij, van waaruit je de kleurschakeringen van de open Muilebeike ernaast in kaart krijgt.

Nergens is het contrast flagranter tussen de traagheid van besturen en de snelheid van ondernemen dan aan het raampje boven Artisanne, het door Serge Crucke inmiddels geredde voormalig Uutvercoren-huisje. Een chaotische stroom van wagens zie je er in ijltempo passeren uit drie richtingen tegelijk. De voetpaden blijven er ondertussen wel te smal voor een kindervoituur. Je weet gewoon niet waar eerst gekeken met je hummel aan de hand, wil je het pand heelhuids bereiken of verlaten. Burgemeester Luc Dupont zegt dat het nog een paar jaar kan duren eer de Oude Vrijheid dat bezige privé-ondernemerschap bijbeent. Hopelijk heeft hij er het geld voor. Aan zijn goesting zal het wel niet liggen.

Het meest frappante voorbeeld van de botsing tussen willen investeren in Ronse en het ook nog mogen, komt echter van Willy Naessens. Hij wou de gelden voor het Saneringsfonds desnoods zelf voorschieten om werk te maken van de sanering der gronden van dat voormalige Gulfpomstation waar hij zijn hotel wil neerpoten. Het mocht niet. Vanwege de regeltjes.

DE STADSTUIN.
Dagboek van veranderende tijden.